Trao đổi với PV, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho biết, thông thường thì khi phát hiện xác chết trên sông, người dân sẽ vớt lên và thông báo với chính quyền địa phương, hoặc sẽ thông báo cho chính quyền địa phương, cơ quan chức năng để trục vớt, khám nghiệm giải quyết theo quy định của pháp luật.
Việc cá nhân vớt xác người đuối nước rồi yêu cầu gia đình chuộc tiền là chuyện rất hiếm khi xảy ra, hành vi này thiếu nhân văn khiến dư luận xã hội bức xúc.
Bố đã mất 5 năm trước, mẹ cũng qua đời, 2 đứa trẻ bơ vơ
Vụ việc hy hữu và thiếu nhân văn
Đánh giá ở góc độ pháp lý, luật sư Đặng Văn Cường cho rằng, đây là quan hệ dân sự, là sự thoả thuận giữa các bên để xác lập quyền và nghĩa vụ dân sự.
“Nếu trường hợp thi thể chưa được vớt lên, mà gia đình nạn nhân thỏa thuận với người vớt là vớt lên sẽ trả tiền, thỏa thuận tự nguyện thì đó là quan hệ dân sự hợp pháp. Quan hệ dân sự này đòi hỏi các bên hiểu rõ quyền và nghĩa vụ, tự nguyện giao kết, không bị đe dọa ép buộc lừa dối thì pháp luật công nhận”.
Ông Cường phân tích thêm, trường hợp một người thấy xác chết trên sông tự động vớt lên mà không có yêu cầu từ phía gia đình rồi sau đó yêu cầu gia đình phải trả tiền với số tiền mà họ tự đưa ra, thì gia đình người có thi thể có quyền từ chối và báo sự việc với chính quyền địa phương để được xem xét giải quyết.
Pháp luật chỉ cho phép việc thỏa thuận là tự nguyện và trước khi công việc được thực hiện. Sau khi công việc vớt xác đã được thực hiện rồi thì việc trả công, cảm ơn là tùy vào hoàn cảnh, tùy tâm của gia đình có người tử vong. Không thể ép buộc đòi hỏi gia đình họ phải trả tiền theo ý nguyện, yêu cầu đơn phương từ phía người vớt xác nạn nhân.
Bởi vậy, trong trường hợp này nếu việc thỏa thuận giữa hai bên là tự nguyện, nội dung thỏa thuận thể hiện rõ công việc phải làm, số tiền phải trả, sau khi thỏa thuận mà công việc đã hoàn thành, tiền đã thanh toán một cách tự nguyện thì đây là quan hệ dân sự hợp pháp, người đã thanh toán tiền không đòi lại được
Hình ảnh chụp lại gia dịch chuyển tiền
Còn trường hợp nếu có người tự vớt thi thể nạn nhân đuối nước lên bờ rồi yêu cầu một số tiền vô lý, ép buộc gia đình người có thi thể phải trả tiền, phải trả tiền thì mới bàn giao thi thể, việc trả tiền là không tự nguyện thì có quyền trình báo sự việc với cơ quan chức năng để yêu cầu người đã nhận tiền phải trả lại tiền, chỉ được trích phần công sức tương ứng với giá trị công sức mà họ đã bỏ ra.
Thậm chí, hành vi đe dọa uy hiếp tinh thần của người khác, lợi dụng người khác đang trong hoàn cảnh éo le khó khăn để buộc phải giao tài sản còn có thể là hành vi cưỡng đoạt tài sản, người thực hiện hành vi này còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Luật sư Đặng Văn Cường nhấn mạnh, việc cứu người trên sông, vớt thi thể người đuối nước trên sông là việc nghĩa, là truyền thống đạo lý tốt đẹp của người Việt Nam từ xưa đến nay. Thông thường thì sẽ không có việc ngả giá đối với công sức của người đã làm việc nghĩa. Vụ việc này là điều khá hy hữu và thiếu nhân văn.
“Trong trường hợp này, trường hợp gia đình người đã chuyển tiền không truy cứu, không đề nghị cơ quan chức năng giải quyết thì chính quyền địa phương, cơ quan đoàn thể cũng có thể liên hệ với người đã nhận tiền để giải thích phải thuyết phục cho họ trả lại một phần tiền cho gia đình vì số tiền nhận như vậy là rất lớn, không phù hợp với công sức và chi phí mà người này đã bỏ ra.
Việc hoàn lại một phần tiền sẽ thể hiện sự nhân văn, tình người trong các mối quan hệ dân sự, tránh gây ra những dư luận xấu và những vụ việc tương tự có thể xảy ra”, ông Cường bày tỏ.
Gia đình đã lo xong phần cuối cùng cho người đã khuất
Theo thông tin ban đầu, người nhà nạn nhân chia sẻ, khoảng 1h sáng ngày 13/8 chị H. rời khỏi nhà, gia đình tìm kiếm khắp nơi đến khoảng 15h chiều cùng ngày thì có người gọi điện báo thấy thi thể chị H. được người dân thuyền chài phát hiện ở đoạn cầu Vĩnh Thịnh – Sơn Tây.
Điều đáng nói, cộng đồng mạng rất quan tâm hành động được cho là thiếu tính nhân văn của người đã phát hiện thi thể nạn nhân. Để được nhận thi thể chị H. gia đình nạn nhân phải trả 60 triệu đồng theo yêu cầu của người phát hiện. Do hoàn cảnh khó khăn, gia đình nạn nhân thỏa thuận nên được giảm xuống còn 50 triệu đồng.
